KÖYLÜ MİLLETİN EFENDİSİ (Mİ?)

ZEYTİN FİYATLARI ACİLEN GÜNCELLENMELİ

Zeytin hasat dönemi başladı. Üreticilerin gözü kulağı Türkiye’nin en büyük zeytin alım, satım ve işleme merkezlerinden Marmarabirlik Kooperatifi tarafından açıklanacak zeytin fiyatlarındaydı. Kooperatif zeytin tavan fiyatını 180 dane için 125 TL, 200 dane için 105 TL, taban fiyat 380 dane için 47 TL, yağlık zeytin için 45 TL olarak açıkladı. Kooperatif 96 bin ton olarak rekolte açıklarken bu yıl 60 bin ton zeytin alımı yapacak.

Açıklanan yeni sezon zeytin alım fiyatları üreticiler tarafından beklenilenin altında kaldı ve zeytin üreticilerini memnun etmedi. Üreticiler, Marmarabirlik Gemlik 72 Sayılı Zeytin Kooperatifi önünde tepkilerini dile getirdiler. Köylüleri temsilen muhtarlar, girdi maliyetlerinin yüksek olması ve zeytin danelerinin istenilen düzeyde olmaması nedeniyle açıklanan fiyatın yeterli olmadığını ve güncellenmelerini istediler. Haksız da değiller. Geçen yıl tavan fiyat olarak 220 dane zeytin için fiyat açıklaması yapılmıştı. Bu yıl olmayan 180 dane zeytin için tavan fiyat verildi. Mazotun ve gübrenin ne kadar arttığını herkes biliyor.

Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Hidamet Asa toplantı sonrasında üreticilere “Bu yıl üretici kurumuna sahip çıkmalıdır. ‘Ya Marmarabirlik olmazsa’ sorusunu kendine sormalıdır. Bu zor yılı ortaklarımızla birlikte aşacağımıza inanıyoruz” açıklamasını yapmakla yetindi. Zeytin üreticileri dışında Orhangazi’de bir araya gelen İznik, Gemlik, Mudanya ve Orhangazi Ziraat Odası başkanları yaptıkları ortak açıklama ile Marmarabirlik’e çağrı yaparak alım fiyatlarının yeniden güncellenmesini istediler.

MALİYET HESAPLAMASI

Girdi-çıktı maliyetlerini hesaplamasına baktığımızda ziraat odaları 53,41 TL maliyet açıklarken Marmarabirlik 34,20 TL fiyat açıklıyor. Kooperatif maliyetleri neden düşük gösteriyor? Ziraat odalarıyla bir masada buluşup maliyet hesabını yapmak çok mu zor? Üretici para kazanmazsa, emeğinin karşılığını almazsa bu işi yapamaz hale gelir. Bugün zeytin üreticisi ne umutlu ne de mutlu. Üreticinin girdi maliyetleri çok yüksek. Gübresi, bakımı, ilaçlaması, yevmiyeci maliyeti, bunların hepsi üst üste konduğunda, üreticinin zeytinde değer kaybı yüksektir. Geçen yıla göre fiyatların üç katına çıktığı ortamda zeytin fiyatları neden yerlerde geziyor. Üretici-sanayici (ihracat)-market yolcuğunda, marketteki satış fiyatı ile üretici alım fiyatı arasında uçurum var ise aradaki aslan payının büyük kısmı neden üreticiye gitmiyor.

MARMARABİRLİK İLE GEMLİK BELEDİYESİ ARASINDA İŞ BİRLİĞİ OLUR MU?

Gemlik Belediyesi önceki dönem Belediye Başkanı M.Uğur Sertaslan döneminde zeytin üreticilerine destek olmak üzere Gemtar A.Ş. aracılığıyla üreticiden zeytin alınıyordu. Marmarabirlik tarafından Gemlik Belediyesi adına üretimi yapılıyor ve bu ürünler Gemlik Belediyesi’nin internet portalında satışa sunuluyordu.

Marmarabirlik ile Gemlik Belediyesi arasında zeytin üreticilerinin desteklenmesi amacıyla yeniden iş birliği olabilir mi? Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Hidamet Asa, Gemlik Belediyesi Başkanı Şükrü Deviren’in de bu sene üreticiye destek olmak isterse benzer bir yol izleyebileceğine dikkat çekerek, “Gemlik Belediyesi tarafından Gemlikli zeytin üreticisinden 500 ton zeytin alınması halinde, Marmarabirlik olarak bedelsiz bir şekilde üretimini yaparız. Ayrıca bin ton yağlık zeytin alması halinde 200 ton zeytinyağı yapar. Sıkımını da hiçbir maddi talebimiz olmadan gerçekleştirerek Gemlik Belediyesi’ne destek oluruz. Amaç üreticiye destek olmak ise biz Marmarabirlik olarak Gemlik Belediyesi’ne destek vermeye hazırız” ifadesini kullandı.

ZEYTİN ÜRETİCİLERİN SESİNE KULAK VERİLSİN

Ticaret Bakanlığı’nın 1 Ağustos 2023 tarihinden bu yana sürdürdüğü dökme ve varilli zeytinyağı ihracat yasağını kaldırarak, 1 Kasım 2024 tarihine kadar 50 bin + 50 bin olmak üzere toplamda 100 bin ton kota sanayiciye zarar ettirdi. Ancak sanayici ve işletmeci bunun hesabını çiftçiden soramaz. Kendisine kotayı kim koyduysa, kendine zararlı kim ettirdiyse hesabı ondan sormak mecburiyetindedir. Dökme ve varilli zeytinyağı ihracatına getirilen kısıtlamanın tamamen kaldırılması ile sektör rahat bir nefes alacaktır.

Tarım ürünlerinde fiyat, arz ve talebe göre oluşur. Zeytinin serbest piyasada oluşması normal karşılanabilir fakat birliğin ve devletin üreticiyi koruyup gerektiğinde müdahale etmesi gerekir. Normal olmayan durum, zeytin üreticilerinin çok ve güçsüz, alıcıların ise az ve güçlü olmasıdır. Bu durumda alıcı istediği fiyatı kabul ettiriyor, üretici ise kendisine teklif edilen fiyatın mahkûmu oluyor. Tarım, Ticaret ve Maliye bakanlıkları, çiftçinin ürettiği ürünün satış değerini düşük yapmakla enflasyonu önleyeceklerine inanıyorlarsa bu imkansızdır. Aracı yine kazanacak. Çiftçi yine kazanamayacak. Zeytin üreticilerinin sesine kulak verilsin ve enflasyona karşı ezdirilmesin. Zeytin üreticilerimizin emekleri göz ardı edilmesin. Üreticilerin talepleri dikkate alınsın. Çiftçinin yüzü gülsün. Köylü milletin efendisi olmaya devam etsin.